1500 Câu hỏi Nghành Điện | 8 – 6 Đo kiểm máy điện

8 – 6 – 1
Hỏi: Đo nhiệt độ của máy điện, máy biến thế, tại sao không nên sử dụng nhiệt kế thủy ngân?
Đáp: Nhiệt kế có loại là nhiệt kế thủy ngân, có loại là nhiệt kế cồn v.v…, trong trường hợp chung đều có thể sử dụng. Nhưng khi đo nhiệt độ của máy điện, máy biến thế, nhiệt kế nằm trong trường điện từ. Thủy ngân là chất dẫn điện, trong trường điện từ sẽ sinh ra tổn hao dòng xoáy, do đó sẽ dẫn đến sai số đo. Cho nên, đo nhiệt độ máy điện, biến thế tốt nhất sử dụng nhiệt kế cồn.

8 – 6 – 2
Hỏi: Tại sao phải đo trị số điện trở một chiều của cuộn dây máy điện?
Đáp: Mục đích đo điện trở một chiều của cuộn dây máy điện là nhằm kiểm tra điện trở tiếp xúc đầu hàn nối dây dẫn phần đầu cuộn dây xem có thay đổi không, chất lượng hàn nối ra sao? Cuộn dây mới quấn còn có thể qua đó kiểm tra ra số vòng của cuộn dây pha và đấu nối có đúng không.

8 – 6 – 3
Hỏi: Đo thử cách điện giữa các vòng dây của biến thế đòi hỏi nguồn điện có điện áp và tần số đều gấp 2 lần trị số định mức. Nếu trong xưởng không có thiết bị này, làm thế nào lợi dụng biến thế ba pha, môtơ kiểu quấn dây và kiểu lồng sóc hiện có để thu được nguồn điện này?
Đáp: Có thể dùng biến thế ba pha, môtơ lồng sóc ba pha, môtơ rôto quấn dây ba pha, mỗi loại một máy, đấu nối theo hình 8 – 6 – 3 sẽ có thể thu được điện áp thí nghiệm gần bằng hai lần trị số định mức. Trong hình, B là biến thế cần đo thử, TB là bộ điều áp, D là môtơ kiểu lồng sóc 4 cực 380V. F là môtơ kiểu rôto quấn dây 4 cực và stato biến đổi thành 800V. D, F nối đồng trục với nhau. Điều chỉnh TB, để cho tổ máy sau khi thông điện, từ trường do rôto F sinh ra ngược với chiều quay của chính nó. Như vậy, làm cho từ trường rôto cắt stato với tốc độ gần gấp hai lần tốc độ đồng bộ. Lúc này, trên nhóm cuộn dây stato sẽ cảm ứng ra điện áp với tần số gấp hai lần tần số định mức, giáng lên B. Điều chỉnh điện áp đầu ra của TB là có thể điều chỉnh trị số điện áp đầu ra của F.

8 – 6 – 4
Hỏi: Khi thử nghiệm chịu áp xoay chiều của các thiết bị như: máy phát điện, biến thế, công tắc dầu cao áp v.v… tại sao phải đấu song song một khe hở cầu với vật được thử nghiệm?
Đáp: Khe hở cầu này có hai tác dụng. Một là để đo điện áp thử nghiệm. Vì điện dung của các thiết bị như máy phát điện, biến thế và công tắc dầu cao áp v.v… tương đối lớn, dòng điện điện dung chạy qua vật thí nghiệm có thể làm thay đổi tỉ số biến áp của biến thế thí nghiệm hoặc làm thay đổi hình sóng điện áp, khiến cho số đọc của vôn kế không chính xác. Lợi dụng nguyên lý giữa khoảng cách khe hở cầu với điện áp phóng điện có một quan hệ nhất định để có thể đo được điện áp thí nghiệm giáng lên vật thí nghiệm. Một tác dụng khác là bảo vệ vật thử nghiệm không bị quá áp đánh thủng. Bởi vì trong khi tiến hành thử nghiệm, điện áp nguồn điện có thể dao động, khiến điện áp giáng trên vật thí nghiệm vượt quá điện áp thử nghiệm định mức.

8 – 6 – 5
Hỏi: Khi dùng tay để dò thử nhiệt độ và tình hình chấn động của máy điện, dùng tai nghe âm thanh vận hành của máy điện, có những điều cần chú ý nào về an toàn?
Đáp: Khi dùng tay dò thử nhiệt độ và tình hình chấn động của máy điện, nên để mu bàn tay về phía máy điện, chạm nhanh rụt ra, tuyệt đối không đặt phía lòng bàn tay lên máy điện.
Khi nghe thăm dò âm thanh vận hành của máy điện, tuyệt đối không sử dụng que kim loại, mà nên dùng que cách điện hoặc que kim loại có lắp cán cách điện tốt, tay và tai không được tiếp xúc với phần kim loại. Còn cần phải phòng ngừa que thăm dò âm thanh trượt khiến nhân viên thao tác bị ngã, gây nên tai nạn.

8 – 6 – 6
Hỏi: Tại sao trong thử nghiệm có tính dự phòng của máy phát điện, nói chung không tiến hành đo trị số tang tổn thất môi chất?
Đáp: Do cách điện của cuộn dây máy điện quay có thể xem như linh kiện điện dung phân bố. Trị số tang tổn thất môi chất đo được là tổng của tgδ của các linh kiện điện dung, như thể hiện ở công thức sau:

Trong khi linh kiện điện dung không lớn, cá biệt tồn tại khiếm khuyết cục bộ làm cho tgδ của nó tăng, ảnh hưởng rất nhỏ đến tgδ tổng; vì thế, đo trị số tang tổn thất môi chất đối với phát hiện khiếm khuyết cục bộ của máy điện quay không có ý ghĩa gì lắm.

8 – 6 – 7
Hỏi: Thực hiện thử nghiệm chịu áp xoay chiều và một chiều của máy phát điện, hiệu quả có gì khác nhau? Có thể thay thế cho nhau không?
Đáp: Khi thử nghiệm chịu áp xoay chiều, trên cách điện sinh ra tổn hao xoay chiều phát nóng và hiệu ứng tích lũy, sự phân bố điện áp cách điện của nó giống như trong điều kiện vận hành bình thường của máy điện. Vì thế có thể kiểm tra được một cách nhanh nhạy khiếm khuyết có tính lão hóa do ion hóa sinh ra, sự đánh thủng xoay chiều đa phần xảy ra ở nơi độ bậc thang điện áp tương đối lớn như trong rãnh và miệng rãnh, cũng tức là nơi bị ăn mòn, lão hóa nghiêm trọng trong khi vận hành, vì thế phán đoán có tính quyết định. Nhưng khi làm thử nghiệm xoay chiều, do sự phân bố dòng điện điện dung phần đầu khiến bề mặt cách điện phần đầu sinh ra sụt áp tương đối lớn. Vì thế, điện áp trên cách điện phần đầu sẽ nhanh chóng suy giảm theo mức tăng của khoảng cách. Chịu áp một chiều không có hiệu ứng dòng điện điện dung phần đầu, ưu điểm lớn nhất là có thể phát hiện một cách tương đối hữu hiệu khiếm khuyết của phần đầu lõi sắt từ khoảng cách xa và khiếm khuyết có cách điện bị ẩm xuyên qua có thể phản ánh ra một cách rất nhạy trong chỉ báo của miliampe kế. Nhưng chịu áp một chiều có sự khác biệt với điều kiện vận hành bình thường, nên cũng có tính hạn chế cục bộ của nó. Có thể thấy mỗi cái có cái ưu của nó, không thể thay thế cho nhau.

8 – 6 – 8
Hỏi: Trị số tăng nhiệt thí nghiệm vào mùa đông và mùa hè của cùng một máy điện có giống nhau không?
Đáp: Trị số tăng nhiệt thí nghiệm mùa đông phải thấp hơn mùa hè. Bởi vì nhiệt độ môi trường mùa đông thấp, trị số điện trở của nhóm cuộn dây stato và rôto hơi thấp hơn mùa hè, do đó tổn hao đồng (hoặc tổn hao nhôm) của stato và rôto thấp hơn một chút, điều kiện tản nhiệt cũng tốt hơn, cho nên nhiệt độ thấp hơn. Vì thế, khi thử nghiệm độ tăng nhiệt của máy điện đều phải căn cứ vào nhiệt độ môi trường, đem nhiệt độ thử nghiệm tính được chiết tính vào trị số nhiệt độ carbon khi nhiệt độ môi trường tiêu chuẩn.

8 – 6 – 9
Hỏi: Tại sao thử nghiệm chịu áp với tần số làm việc xoay chiều của máy phát điện dung lượng lớn, có khi có thể dùng thử nghiệm chịu áp tần số siêu thấp 0.1 Hz để thay thế?
Đáp: Khi làm thử nghiệm chịu áp với tần số làm việc xoay chiều của máy phát điện dung lượng lớn, dòng điện điện dung rất lớn, cho nên đòi hỏi biến áp và thiết bị điều áp thử nghiệm dung lượng tương đối lớn. Do dòng điện điện dung tỉ lệ thuận với tần số, nếu dùng nguồn điện tần số 0.1 Hz làm thử nghiệm thì tần số của nó chỉ bằng 1/500 tần số làm việc, có thể giảm tương ứng dòng điền điện dung, dung lượng thiết bị thí nghiệm cũng có thể giảm đáng kể. Thực tiễn chứng mình rằng, chỉ cần làm thí nghiệm chịu áp với tần số siêu thấp ở 0.1Hz, trị số chịu của nó nhân với hệ số thích hợp, cũng có thể phát hiện được khiếm khuyết cách điện.